Partilerin 2015 seçim bildirgeleri

Geçtiğimiz günlerde Akparti’nin Yeni Türkiye Sözleşmesi’nin detaylı analizini yaptık. Sonra da iktidara talip bir partinin seçmene nasıl bir sözleşme önerebileceği konusunda kendi önerimi sundum. Bugün de partilerin seçim beyannamelerini inceleyeceğim.

Önce MHP’den başlayalım. Seçime 48 gün kala MHP web sitesinde hala 2011 seçim beyannamesi bulunuyor. Ancak 2015 “araba nasıl giydirilir” yol haritası mevcut. “Bizimle yürü Türkiye” diye bir seçim sloganı var, fakat nereye yürüneceği daha belli değil gibi görünüyor.

HDP web sitesinde de henüz 2015 seçim beyannamesi yok, ama ne zaman ve nerede açıklanacağı belirtilmiş.

Akparti seçim beyannamesi “Çözüm Süreci” bölümünün “matbaaya giderken yolda düştüğü” açıklamasıyla dikkat çekti. Son 25 yılda 40’tan fazla ülkedeki seçim süreçlerini izlemiş biri olarak sahiden bu kadar komik bir savunmayı ilk defa duydum!

Akparti tabanda hem MHP hem de HDP ile yoğun bir mücadele içinde olduğu için kampanya sırasında Kürt meselesinden bahsetmekte çekingen. Daha uzlaşması olsa MHP, daha şahin olsa HDP’ye oy kaybedeceğinden endişeli. Bu nedenle seçim beyannamesinde Çözüm Süreci’nden bahsetmemeye çalışmışlar, ama bu taktik tutmadı.

Akparti seçim beyannamesi genel olarak geçmişte yapılanlar, temenniler ve mikro politika önerilerinden oluşuyor. Başkanlık sistemi hariç, önemli konularda net duruşlar yok. Örneğin yargı alanında bina yapmak dışındaki hedefler sadece “kararlılıkla çalışacağız” tipi ifadelerle geçiştirilmiş. İnsani kalkınma ve nitelikli toplum başlıklı bölüm çoğunlukla nitelik değil nicelikten bahsediyor, eğitimde kalitenin nasıl artırılacağına dair bir açıklama yok.

Güçlü ekonomi bölümünde hala Akparti döneminde kişi başına milli gelirin 3 katına çıktığı gibi asılsız iddialar var. İllerde yenilenecek et kombinalarından kafeinsiz yeşil çay üretimine kadar sayısız mikro detaya yer verilmiş. Genelde yapısal değişikliklerden ziyade teşviklerden bahsediliyor.

Akparti hala “vizyoner” olma iddiasında, ama seçim beyannamesinde yeni ve ilginç bir şey yok. 2002 ve 2007’nin iddialı programlarından eser kalmamış...

CHP seçim bildirgesi de Akparti’ninki gibi oldukça uzun ve detaylı. Ancak aktarılan bilginin niteliği farklı: uygulama detaylarından ziyade hangi konuda nasıl bir yön değişikliği hedeflendiğine yer verilmiş. Bu bakımdan okunması ve takip edilmesi daha kolay.

Geçmiş yıllardan farklı olarak CHP 2015 seçim bildirgesinde Akparti eleştirisi az yer tutuyor. Akparti’den sıkça bahsedilen bölümler sadece hak ve özgürlükler, sosyal yardımlar ve dış politika. Diğer konularda kendi hedefledikleri değişim vurgulanmış.  

Hak ve özgürlükler konusunda CHP ilk defa tavizsiz ve net. Siyaset reformu, insan hakları ve yargı reformu konusunda Avrupa standartlarında özgürlükçü bir çizgide.

Ekonomi alanında iddialı vaadler var. Geçtğimiz seçimlerden farklı olarak CHP’nin vaadleri genelde vatandaş perspektifinden yazılmışken Akparti vaadleri genelde devlet perspektifinden yazılmış. 13 yıllık iktidarın Akparti’de devletle özdeşleşmeyi artırdığı noktada CHP’nin bu değişimden faydalanmak için adımlar atmaya başladığı anlaşılıyor.

Sonuç olarak CHP 50 küsür ilde önseçim yaparak yakaladığı momentumu geçmişe göre çok daha iddialı bir seçim bildirgesi ile sürdürmeye çalışıyor. Akparti ise son iki yılda yaşadığı sarsıntılardan dolayı net bir duruş ortaya koyamamış, “medeniyetimizden güç alarak dünyada önder ülke olacağız” gibi 2000’ler öncesi siyaset tarzını anımsatan sloganlara sığınmış.

Dört partinin seçim bildirgeleri tamamlandığında analizime ekonomi politikalarının kapsamlı bir karşılaştırması ile devam edeceğim.