Seçmen sayılarında hile şüphesi uyandıran bir durum var mı?

Seçimler yaklaşırken seçmen kayıtlarında usulsüzlük yapıldığına dair iddialar daha sık dile getirilmeye başlandı. Özellikle son bir hafta içinde bu konuda çok sayıda email alınca rakamları incelemeye karar verdim.

2011 ve 2007 genel seçimlerindeki kayıtlı seçmen sayılarına bakınca önce haklı bir şüphe uyanıyor. 2007 yılında 42,8 milyon olan seçmen sayısı 2011 yılında 52,8 milyona yükselmiş, yani 4 yılda yüzde 23,8 artmış. 1999-2003 arası doğum sayılarına ve 2007-2011 arası ölüm sayılarına baktığınızda seçmen sayısının 5-6 milyon civarında artmasını beklerken 10 milyon arttığını görünce olayı daha derinlemesine inceleme ihtiyacı doğuyor.

2011, 2002 ve 1991 seçimlerini kapsayan daha uzun dönemli bir araştırma farklı sonuçlar veriyor. 1991 ile 2002 arasında kayıtlı seçmen sayısı yılda ortalama yüzde 3,0 artmışken 2002 ile 2011 yılları arasında yılda ortalama yüzde 2,7 artmış. Bu rakamlar nufus istatistikleriyle uyumlu.

1991’den 2002’ye seçmen sayıları düzenli bir şekilde artarken 2002’den 2011’e garip bir tablo göze çarpıyor. 2002’de 41,4 milyon olan seçmen sayısı 2004’te sadece 42,8 milyona yükseliyor, 2007’ye kadar da 42,8 milyonda sabit kalıyor. Bu tarihten sonra ise bir sıçrama meydana geliyor.

2002 sonrasındaki garip seyrin nedeninin nufus sayım sisteminde yapılan değişiklik olduğu anlaşılıyor. TÜİK tarafından yapılan açıklamalara göre adrese dayalı nufus sistemi 2007 yılında devreye alınmış. Son sokağa çıkma yasaklı nufus sayımı ise 2000 yılında yapılmış. Bu iki tarih arasında bir geçiş süreci yaşanmış. Anlaşılan o ki, 2004 yerel ve 2007 genel seçimleri öncesinde seçmen kütükleri gerektiği kadar güncellenemedi, ama eksiklik 2007 yılından sonra telafi edildi.

Son olarak 2011 seçim yılındaki resmi rakamları Yüksek Seçim Kurulu’nun Temmuz 2013 ayında yaptığı açıklamayla karşılaştırabiliriz. 52,8 milyon olan kayıtlı seçmen sayısı 2 yılda 54,7 milyona çıkmış. Yılda ortalama yüzde 1,8’lik bir artış – ki bu da nufus istatistiklerine dayalı beklentilerimizle uyumlu.

Seçmen sayıları ve nufus istatistiklerini dikkatle incelediğimizde geniş kapsamlı bir hileden söz etmeyi haklı kılacak bir delil göremiyoruz. En önemli birkaç rakamı aşağıda özetleyelim:

Seçim yılı	Kayıtlı seçmen sayısı	Oy kullanan seçmen	Katılım oranı (%)
1991 (genel)	29.979.123	25.157.089	83,9
1995 (genel)	34.155.981	29.101.469	85,2
1999 (genel ve yerel)	37.495.217	32.656.070	87,1
2002 (genel)	41.407.027	32.768.161	79,1
2004 (yerel)	42.775.973	32.630.205	76,3
2007 (genel)	42.799.303	36.056.293	84,2
2009 (yerel)	48.049.446	40.932.260	85,2
2011 (genel)	52.806.322	43.914.948	83,2

Kendi analizlerini yapmak isteyenler nufus ve seçim istatistiklerine TUIK web sitesinden ulaşabilirler.